نوین اندیشان

وبگاه گروه درسی مدریت و برنامه ریزی راهبردی فناوری اطلاعات

نوین اندیشان

وبگاه گروه درسی مدریت و برنامه ریزی راهبردی فناوری اطلاعات

با سلام

این وبگاه به منظور اطلاع رسانی فعالیت ها و پژوهشات گروه نوین اندیشان در جهت بالا بردن بهره وری دانشی درس مدریت و برنامه ریزی راهبردی فناوری اطلاعات (مبرفا) می باشد.

به نام پروردگار


این صفحه، بخش شخصی من، علی مروت‌جو  می‌باشد. من از این صفحه برای ثبت و اطلاع‌رسانی مطالب و اطلاعات مربوط به درس مدیریت و برنامه ریزی راهبردی فناوری اطلاعات (ارائه شده در ترم دوم سال ۹۳-۹۴ در دانشکده کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف) استفاده خواهم کرد.

ازین پس به طور هفتگی و مرتب یک گزارش کار و به طور موردی و ناموزون پست‌های درسی قرار داده خواهند شد.



گزارش‌ها:

===================================

اسفند:

------------------------------------------------------------------------------

هفته اول:

  • حضور در جلسه اول گروه در تاریخ ۱۳۹۳/۱۲/۵
  • تهیه گزارش جلسه اول
  • ایجاد صفحه شخصی
  • تدوین اساسنامه گروه
  • مطالعه و بررسی نتایج کار گروه در رابطه با سازمان انتخاب شده (پست جمهوری اسلامی ایران)
  • مدیریت و تدوین برنامه و زمان‌بندی بر اساس برنامه درسی ارائه شده از استاد در سایت درسی

هفته دوم:

  • حضور به صورت برخط در جلسه دوم گروه در مورخ ۱۳۹۳/۱۲/۱۰
  • تهیه گزارش جلسه دوم
  • مطالعه و بررسی مقالات و ویکی‌پدیا در ارتباط با هستان‌شناسی (تمرینک دوم)
  • انجام و گزارش نتایج تمرینک دوم درس در صفحه شخصی
  • بررسی موارد ذکر شده وبگاه درس برای نمره دهی و تکمیل وبگاه

هفته سوم:

  • حضور در جلسه سوم گروه در مورخ  ۱۳۹۳/۱۲/۱۹
  • تهیه گزارش جلسه سوم
  • مطالعه و بررسی مقالات و ویکی‌پدیا و اسلایدهای موجود در سایت درس (تمرینک سوم)
  • انجام و گزارش نتایج تمرینک سوم درس در صفحه شخصی

فروردین:

------------------------------------------------------------------------------

هفته دوم:

  • مطالعه جهت آزمون میان ترم درس


اردیبهشت:

------------------------------------------------------------------------------

هفته اول:

  • مطالعه و نگاه دوباره به اسلاید های ۶ مقاله فارسی

هفته دوم:

  • شروع به انجام دادن بخش انفرادی تمرین دوم
  • حضور در جلسه پنجم به مورخ ۱۳۹۴/۲/۱۳ برای مشخص شدن کار گروهی تمرین سری دوم

هفته سوم:

  • حضور در جلسه ششم به مورخ ۱۳۹۴/۲/۱۹ برای تعیین بهترین کار گروهی
  • شروع به انجام دادن بخش گروهی تمرین دوم


تمرینک‌ها:

===================================

تمرینک اول:


این تمرینک گروهی بوده و نتایج آن در صفحه اصلی وبسایت درج گردیده است.

------------------------------------------------------------------------------

تمرینک دوم:


به طور کلی پیش از ارائه نتایج حاصل از هستان‌شناسی برای مفاهمیم ماموریت (Mission)، دورنما (Vision) و ارزش‌های سازمانی، کمی بخود مفهوم هستان‌شناسی در زیر به طور مختصر پرداخته خواهد شد.

هستان‌شناسی یا هستی‌شناسی (به انگلیسیOntology) در علوم رایانه و علوم اطلاعات، توصیف صوری از مجموعه‌ای از مفاهیم یک دامنه و روابط بین آن‌ها است.

یک آنتولوژی (Ontology) توصیفی صریح و نرمال از مفاهیم یک دامنه از بحث است (Classes که گاهی اوقات Concepts نیز نامیده می‌شود). در سال‌های اخیر، توسعه آنتولوژی‌ها از یک کار آزمایشگاهی در آزمایشگاه‌های هوش مصنوعی به یک کار در کاربردهای واقعی تبدیل شده است. در اصل به منزله یک توصیف نرمال و صریح از واژه‌های یک دامنه خاص و ارتباطات میان آنهاست. آنتولوژی یک واژه مشترک برای پژوهش‌ گران که نیاز به اشتراکی‌کردن اطلاعات در یک حوزه و دامنه خاص دارند تعریف می‌کند.

دلایل مختلف جهت توسعه یک آنتولوژی

  • به اشتراک‌گذاری فهم همگانی از ساختار اطلاعات میان عامل‌های انسانی یا ماشینی : یکی از اهداف معمول
  • قابلیت استفاده مجدد : یکی از پیشران‌های مهم. می‌توان یک آنتولوژی عمومی (نظیر UNSPSC) را مورد استفاده قرار داد و با توسیع آن یک آنتولوژی در زمینه‌های خصوصی‌تر بدست آورد.
  • واضح‌سازی فرضیات دامنه تحت یک پیاده‌سازی

برای بدست آوردن هستان‌شناسی بایستی چند مرحله مهم را سپری کرد:

  1. استخراج دانش در سطح جمله
  2. جایابی عناصر هستان شناسی – خوشه بندی برخط
  3. اکتشاف دانش های جدید در سطح متن
حال پس از تعریف هستان‌شناسی و مشخص کردن یک روش مختصر برای به دست آوردن هستان‌شناسی به ارائه نتایج در ارتباط با مفاهیم مورد نظر خود می‌پردازیم. لازم بذکر است که این برای بدست آوردن این نتایج بر روی اسناد سازمان مورد بررسی گروهمان که سازمان پست ج.ا. ایران است پرداخته ایم. از آنجا که این روند را به صورت تجربی انجام داده ایم طبیعی است که در صورت کار بر روی نمونه‌های بیشتر نتایج دارای اعمادپذیری و صحت بیشتری خواند شد.

نتایج:

  1. عباراتی نظیربرپایی، ساخته‌شدن، احداث شدن و کلماتی مانند برای، به منظور، به هدف، به علت، به سبب، به‌ خاطر، بدلیل و ... اشاره به علیت داشته و اشاره به مأموریت دارند.
  2. عباراتی نظیر کسب جایگاه، کسب حداکثر(منبع، رضایت، بازار) و کسب قدرت که به هدف اشاره می‌کند به دورنما اشاره دارند.
  3. عباراتی نظیر تمرکز بر، بهبود، ایفای تعهد، پایمال‌نکردن، ضایع نکردن، حفظ حقوق (و هر کلمه‌ای که به حقوق‌های مادی و معنوی اشاره می‌کند) به ارزش‌های سازمان اشاره دارند.
تاریخ آخرین ویرایش: ۱۳۹۳/۱۲/۱۱ ساعت ۲۰

------------------------------------------------------------------------------

تمرینک سوم:


نقطه قوت S:

  • تعداد مشتریان بالا
  • امکان استفاده از تسهیلات دولتی (مالی، اداری و امکانات تبلیغاتی فراوان)
نقطه ضعف W:
  • وابستگی تقریبا کامل به بودجه دولتی

تهدید T:

  • عدم توان مقابله با شرکت‌های چابک و کم هزینه و پربازده خصوصی ایرانی و خارجی در انتقال و جابه‌جایی مرسولات بین‌المللی
  • امکان تسری مشکلات سیاسی و دولتی موجود در جهان بخصوص تحریم‌ها به این سازمان

فرصت O:

امکان به انحصار در آوردن بازار ارسال مرسولات به علت عدم توان مقابله بودجه شرکت‌های خصوصی با پول نفتی


تحلیل SWOT


راهبرد SO:

 با استفاده از امکانات موجود و چابک‌سازی سازمان و تسهیلات پول نفتی (هرچند غیر اخلاقی باشد) می‌توان بازار ضعیف داخلی را تصاحب کرد.


راهبرد ST:

با استفاده از تعداد بالای مشتریان و نیز تسهیلات ممکن می‌توان در مقابل افزایش قدرت رقیبان خصوصی و محلی و چابک با برند سازی از طریق تبلیغات بازار‌های خود را حفظ کرده و علاوه بر آن توسعه بازار داد.


راهبرد WO:

با استفاده (یا سو استفاده) از فرصت‌ موجود می‌توان با پایبند سازی مشتریان بخود به صورت تدریجی قیمت‌ها را بالا برده و کم کم وابستگی به بودجه دولتی را به ۰ رساند.


راهبرد WT:

با رفع وابتگی به بودجه دولتی و انجام خصوصی سازی میتوان از تهدیدات سیاسی و مربوط به دولت گریخت.


تاریخ آخرین ویرایش:  ۱۳۹۳/۱۲/۱۹ ساعت ۲۱



تمرین ها:

===================================

تمرین دوم - بخش انفرادی:


۱-۱


استراتژی اضطراری:

استراتژی برنامه ریزی نشده ، پاسخ برنامه ریزی نشده برای شرایط پیش بینی نشده

برای مثال، در شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، سازمان با عدم پیش بینی افزایش ناگهانی قیمت کاغذ بر اثر تحریم ها، برای مقابله با فشار سنگین هزینه پیش بینی نشده کاغذ و چاپ در سازمان، تصمیم به برپایی سامانه یکپارچه اطلاعاتی و استفاده مطلق از اسناد الکترونیکی به جای اسناد کاغذی در کلیه سطوح سازمانی میگیرد.


استدلال از روی شباهت:

نوی خطا در فرایند تصمیم گیری استراتژیک، به این ترتیب که به علت شباهت در دو مسئله متفاوت از پاسخ های مشابه استفاده گردد.

برای مثال، تصمیم گیری برای واگذاری سازمان به بخش خصوصی به منظور کوچک سازی دولت، تنها با توجیه اینکه خصوصی سازی در دیگر نهادهای دولتی مشابه از نظر ساختاری (و نه عملکردی) نتایج بهتری به بار آورده است.


اغفال از کنترل:

خطای تصمیم گیری که در مورد پیشبینی توانایی یک فرد در کنترل حوادث بروز میکند.

برای مثال، برگزیدن یک مدیریت با توانایی کم که با درک نادرست از اقتضائات فضای جدید ارتباطات و اطلاعات در ایران که با تغییر در تعرفه های سازمان، بنگاه را تا ورشکستگی پیش برد.


مدافعه شیطان:

به معنای بهبود فرآیند تصمیمگیری با تولید طرح و تحلیل بحران یک طرح است. مثالی از آن عبارت است از، به این صورت که برگزیدن طرح های مختلف و تحلیل حالت بد برای آن طرح سعی در سنتز و تولید یک طرح بهتر صورت میگیرد. در سازمان پست این کار برای بازمهندسی فرایندها و سرویس های زیان ده سازمان که ارزش مالی هزینه از سود بیشتر است مثلا در خدمت رسانی به مکان های صعب العبور، صورت گرفته است.



۱-۲-۱

 


پارادایم تجویزی

پارادایم توصیفی

فرایند تکوین استراتژی

تحلیلی

خلاقیت و شهود

نگاه زمانی

آینده ادامه امروز

نگاه به امروز

مناسب برای

محیط با تغییرات کند

محیط با تغییرات سریع و زیاد

شکل گیری استراتژی بر اساس

فرایند تحلیلی

حاصل تجربه و ازمایش

۱-۲-۲


بیانیه آرمان:

به دست آوردن رضایت کامل مشتریان داخلی و خارجی و دستیابی به جایگاه برترین سازمان حوزه مرسولات در خاورمیانه (در مقایسه با شرکت‌های پر سابقه رقیب)

بیانیه ارزش (در قسمت معرفی سازمان در تمرینک اول قید شده است): 

بیانیه ارزش شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است: 

حفظ و توجه به ارزشهای منابع انسانی به عنوان اصلیترین سرمایه شرکت 

تمرکز بر ایجاد وفاداری در مشتریان 

 بهبود مستمر و کارآفرینی در انجام تمامی مأموریتها

ایفای تعهدهای ملی و بین المللی در راستای توسعه پایدار

ارایٔه خدمات متنوع و با کیفیت، منطبق با انتظارات مشتریان

مدیریت مبتنی بر تفکر سامانهای و بهره گیری از خرد جمعی و مشارکت گروهی

پایبندی به قانون و رعایت اخلاق حرفه ای

تعامل موثر با ذینفعان بر اساس منافع متقابل 


۱-۲-۳-



الگو:

الگویی برای آینده، به منظور عملیاتی ساختن راهبردها بر اساس امکان تکرار تجربه موفق گذشته در آینده


موقعیت:

استراتژی به عنوان یک میانجی مابین محیط و بنگاه


نگرش:

استراتژی به عنوان نگرش آینده به صورت بلند مدت که نگاه موقعیت را نیز در بر دارد و درکی از تعاملات سازمان و محیط ارائه میدارد.


طرح:

استراتژی به عنوان طرحی آگاهانه و هدفمند برای بهره برداری از فرصتها و پاسخ به تهدیدهای پیش بینی شده.


نیرنگ:

ترکیب طرح (مورد قبل) با یک برنامه دیگر برای تصمیم گیری در محیط رقابتی


۱-۳-۱-


 


ماشین هوشمند

تصور خلاق

مناسب برای

محیط ساده و قابل درک

محیط پیچیده و غیرقابل درک

شکل گیری استراتژی بر اساس

فرایند تحلیلی بر اساس نظام قاعده مند پیش تعریف شده از راهبردها و شرایط مقتضی هریک

متکی بر خلاقیت و شهود 


۱-۳-۲-


Liedtka بر اساس مدل Minitzberg مدلی طراحی نموده است که در آن تفکر استراتژیک را به عنوان یک روش ویژه از تفکر با خصوصیات مشخص مطرح ساخته است.

اجزای اصلی این مدل عبارتند از:


۱) نگرش سامانه ای:

یک متفکر استراژیک برای طراحی یک استراتژی همواره به صورت سیستمی به موضوع مینگرد به این معنی که جهان واقع را متشکل از مجموعه های متشکل از اجزا تعامل کننده با هم میبیند که در ان مجموعه ها به هم ورودی و خروجی میدهند، کل از اجزا سازنده اش بزرگتر است و روابط درون سیستمی و بین سیستمی وجود خواهند داشت. به این شکل یک طرح کلی و یک مدل سیستمی از موضوع در جهان واقع  را در ذهن ایجاد میکند.


۲) تمرکز بر نیت:

تمرکز همیشگی بر قصد سازمان در راه رسیدن به هدف بنگاه برای جهت دهی همیشگی به فعالیت های سازمان. مثلا جایگاهی در رقابت به عنوان یک آرمان دراز مدت، به طوری که پس از دستیابی به آن دارای یک مزیت رقابتی پایدار خواهیم بود.

۳) فرصت طلبی هوشمندانه:

نوع نگاه خلاق و نوآورانه بر مبنای شکار فرصت ها در کلیه سطوح سازمانی و در هر زمینه و هر لحظه برای رسیدن intent یا نیت اصلی بنگاه

۴) تفکر در زمان:

در تفکر استراتژیک باید به حال به عنوان نتیجه ی گذشته رخ داده و آینده به عنوان نتیجه تصمیمات امروز و ادامه حال نگاه کرد. به این صورت باید گپ مابین حال و آینده را با این نوع نگاه پر کرد.

۵) فرضیه محوری:

یعنی متفکر استراتژیک باید روش علمی (طرح فرضیه، آزمون و ارزیابی مستمر) را به عنوان یگانه راه دستیابی به معرفت مورد نیاز برای تصمیم گیری های استراتژیک بپذیرد.


۱-۳-۳

  


مدل Heracleous.


 

در این مدل هم تفکر و هم برنامه ریزی در فرآیند مدیریت و تدوین استراتژی مورد توجه قرار میگیرند. این مدل بیان میدارد که تفکر استراتژیک (شامل خلاقیت و نوآوری) در تضاد با برنامه ریزی استراتژیک نخواهد بود بلکه در فرایند تحلیل وضع موجود و خلق آینده مطلوب مکمل هم خواهند بود.


۱-۴-۱ 

۱- نگاه تشریفاتی به برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک 

به دلیل اینکه همواره برای موفقیت یک تصمیم نیازمند هستیم تا تفکر مربوط به آن تصمیم را ابتدا شکل دهیم و سپس به بخش تکنیکال موضوع پرداخت. به همین ترتیب اگر در بنگاه تفکر مدیریت استراتژیک وجود نداشته باشد، تدوین استراتژی، یا اصلا بدون حمایت مدیران به سرانجام نخواهد رسید و یا اجرایی نخواهد شد.

۲- نبود مدیریت قاطع برای اجرای برنامه استراتژیک 

در ادامه مورد قبل قابل بیان است که بدون حمایت مدیریت قاطع که بتواند تمامی ارگان های عملیاتی بنگاه را راضی / مجبور به پذیرش اجرای استراتژی نماید امکان عملیاتی کردن استراتژی وجود نخواهد داشت.

۳-  محدودیت منابع و انگیزه کاری 

در نهایت (و چون بحث مالی و منابع اخرین مرحله خواهد بود) بدون انگیزه در تمام سلسه مراتب سازمان و سپس در صورت محدودیت های زمان و پول تدوین و پیاده سازی استراتژی عملا ممکن نخواهد بود.


۱-۴-۲

۱) قانون تفکر 

همان طور که ذکر شد برای موفقیت یک تصمیم طرز نگاه و طرز فکر به یک پدیده اولین و اساسی ترین قدم در فرایند استفاده از آن است. بدون داشتن تفکر مدیریتی-استراتژیک نمیتوان یک مدیریت استراتژیک را در بنگاه ایجاد کرد.

۲) قانون انعطاف پذیری 

علی رغم آنکه در مرحله تصمیم گیری و تعریف پارامترهای اولیه برپایی بنگاه باید با قاطعیت عمل کرد، در مقام اجرا نیازمند انعطاف در پیاده سازی تصمیمات، دوری از ایده آل نگری و عملیاتی و خلاقانه فکر کردن هستیم.



۱-۵-۱ 

مصاحبه گر معتقد است که در دنیا جدید با توجه به مسئله جهانی شدن و یکسان شدن بازار رقابتی برای شرکت‌های بزرگ (در ابعاد سونی، سامسونگ و …) این بنگاه های عظیم در عمل در یک محیط خارجی یکسان از تهدید ها و فرصت ها در حال حیات اند. لذا در واقع دیگر برنامه ریزی های سطح کلان استراتژیک همه آنها یکسان خواهد بود و تفاوت بین آنها خود را تنها در مرحله اجرای استراتژی نمایان خواهد ساخت.

۲-۵-۱ 

در راستای همان نظر کلی گفته شده در بالا او معتقد است که امروزه در مدیریت استراتژیک نکته حیاتی اجرا است و نه طراحی. و در واقع طراحی و تدوین در محیط کنونی رقابت به راحتی با تقلید و انتخاب best practiseهای رقبا قابل به دست آوری است. آنچه که موجب موفقیت یا شکست خواهد گردید توانایی مدیران در مهارت های اجرایی مانند تامین منابع مورد نیاز، مدیریت ریسک و … در راستای اجرایی سازی تصمیمات استراتژیک است.


۱-۶-۱

ژاپنی پس از جنگ نسبت به قبل به دلایل مختلف به سیستم اقتصاد آمریکایی نزدیک تر شدند اما نه آنگونه که یکسره نظام‌های مدیریتی، آموزشی و فرهنگی و اقتصادی خود را کنار گذارند. آنها با وارد کردن “نظام اطلاعاتی در زمینه مدیریت تولید از خارج” و ترکیب و سازگار سازی (adaption) آن با “فرهنگ ملی، سیستم اقتصاد و سیاسی و حتی اخلاق و عقاید خودشان” یک “نظام ژاپنی” کارا طراحی نموده که بر اساس آن یک فرهنگ سازمانی برای بنگاه تدوین و در آن فرایندهای مدیریت تولید ایجاد گردیدند.

از جمله این فرایندها، “تولید به روش درست به موقع” و یا “همزمان سازی” را میتوان نام برد. 

 

۱-۶-۲

این مدل بر پایه دو عامل حیاتی “نظام استراتژیک ایرانی” (در بردارنده و پوشش دهنده حوزه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در ایران) و نیز با تاکیدی ویژه بر عامل “سیستم های اطلاعاتی مدیریت دانش” بنا شده است. که بر اساس آن در نهایت یک نظام مدیریت استراتژیک شامل فرایندهای تصمیم گیری و اجرا در سطح کلان برای ایران تجویز میکند. به عبارتی شاید بتوان گفت که تاکید اساسی این مدل بر سیستم‌های اطلاعات با حجم داده قابل توجه به صورت یکپارچه  و در سطح کلان میباشد.


تمرین دوم - بخش گروهی - انفرادی:

برای این قسمت مطالعه ISP به من تخصیص یافت.
تمرین گروهی دوم من از اینجا قابل دسترسی می باشد.


تاریخ آخرین ویرایش: ۱۳۹۳/۲/۱۹ ساعت ۲۱
------------------------------------------------------------------------------